Dzień Straży Miejskiej w Katowicach
Dzisiaj w siedzibie Straży Miejskiej w Katowicach odbyły obchody z okazji Święta Straży Miejskiej. W uroczystej zbiórce wzięli udział: Prezydent Miasta Katowice dr Marcin Krupa , Naczelnik Wydziału Zarządzania Kryzysowego Urzędu Miasta Katowice Mirosław Cygan, Komendant Miejski Państwowej Straży Pożarnej w Katowicach mł. bryg. Arkadiusz Korzeniowski oraz przedstawiciele związków zawodowych działających w straży miejskiej.
W trakcie uroczystości Prezydent Miasta Katowice dr. Marin Krupa wręczył 22 funkcjonariuszom nagrody z „Programu zapobiegania przestępczości oraz ochrony bezpieczeństwa obywateli i porządku publicznego w 2018 roku” a Komendant Straży Miejskiej Paweł Szeląg za zaangażowanie w służbę na rzecz miasta Katowice i jego mieszkańców awansował na wyższe stanowiska służbowe 6 funkcjonariuszy.
Krótka historia straży gminnych/miejskich
W przeszłości funkcjonowało wiele instytucji na szczeblu samorządowym zarówno w Polsce jak i innych krajach europejskich, których działalność możemy porównać do dzisiejszych straży miejskich.
Już w średniowiecznej Europie samorządowe organy porządkowe zaczęto powoływać w największych miastach. Wielkie miasta będące enklawami dobrobytu jak i skrajnej biedy sprzyjały zjawiskom kryminogennym., sprzyjały też zawodowemu żebractwu i złodziejstwu.
Z tego powodu władze miejskie dążyły do zapewnienia bezpieczeństwa życia, zdrowia oraz majątku mieszkańców. Protoplaści współczesnych strażników miejskich zostali zatem powołani w obliczu konieczności zapewnienia szeroko pojętego bezpieczeństwa i porządku.
W XII wiecznej Florencji, która stała się ważnym ośrodkiem światowego handlu i bankowości, powstała straż uprawniona do zatrzymywania sprawców przestępstw pospolitych oraz karania grzywną za zaśmiecanie i zanieczyszczanie ulic miasta. Wówczas straż miejska kontrolowała także czystość kanałów i sprawowała inne funkcje komunalne.
W XVII wieku w Rzeczpospolitej również funkcjonowały tego typu instytucje. W wielu miastach tworzono specjalne organy i instytucje powołane do zapewnienia bezpieczeństwa i porządku.
Ówcześni stróże prawa nosili różne nazwy takie jak tłumacz, prokurator, instygator, syndyk czy ratuszowy Hutman.
Do niektórych obowiązków Hutmanów należało m.in. opieka nad obiektami publicznymi, a szczególnie nad ratuszem, w którym miał swoją siedzibę, nadzór nad więzieniem miejskim. Hutmani sprawowali również funkcje sądownicze w drobnych sprawach karnych. Sprawdzali czy na ulicach panuje spokój i nie występuje zagrożenie pożarowe.
Instygatorzy powoływani byli w miastach królewskich uchwałą rady miasta. Posiadali kompetencje do przeprowadzania wstępnego śledztwa w przypadku przestępstwa. Informował także o niepożądanych czynach mieszczan, a nawet sprawował pieczę nad moralnością obywateli.
Kolejnym organem miejskim funkcjonującym w XVII wiecznej Polsce był syndyk. Zajmował on wysoką pozycję w hierarchii administracyjnej z uwagi na posiadanie kompetencji reprezentowania miasta przez sądami krajowymi i zagranicznymi. Wszystkie te służby stanowiły zaczyn dla obecnej policji municypalnej.
Z działalnością straży miejskich możemy się spotkać w okresie Księstwa Warszawskiego, Powstania Styczniowego i Królestwie Polskim, w którym w 1866 roku wprowadzona została Ustawa o straży miejskiej
Kolejną służbą, która stała się protoplastą współczesnej straży gminnej była formacja utworzona przez niemieckie władze okupacyjne w okresie I Wojny Światowej na terenach byłego Królestwa Polskiego – Milicja Miejska, która prawnie podporządkowana była władzom samorządowym, a jej zasadniczym zadaniem było utrzymanie porządku na ulicach.
Od września 1914 r. w Warszawie za zgodą władz carskich powołano Centralny Komitet Obywatelski skupiający życie polityczno-gospodarcze w byłym Królestwie Polskim. Ramach niego utworzono komórki terenowe sięgające poziomu miast i gmin. Z czasem ich kompetencje zaczęły pokrywać się z kompetencjami samorządów terytorialnych. Wówczas w dziedzinie ochrony porządku publicznego organem wykonawczym były straże obywatelskie.
Natomiast w sierpniu 1914 r., w Łodzi, powstały organy porządkowe przyjmując nazwę Milicji Obywatelskiej, a w miarę wzrostu ich zadań, w celu ich odciążenia powołano dodatkowo straż miejską. Tendencja ta występuje również współcześnie, co w pewnym stopniu jest argumentem przemawiającym za funkcjonowaniem Straży Miejskich.
W 1919 roku, czyli tuż po odzyskaniu przez nasz kraj niepodległości, na mocy Dekretu Naczelnika Państwa Marszałka Józefa Piłsudskiego , powołano Policje Komunalną, która była formacją działającą na obszarze samorządu lokalnego samorządom lokalnym i wykonywała zadania z zakresu porządku publicznego. Utworzona w niedalekiej przyszłości Policja Państwowa przejęła wszystkie obowiązki Policji Komunalnej.
W dziejach najnowszych, od 1984 r. także możemy odnaleźć samorządową formację powołaną dla ochrony porządku publicznego. Począwszy od roku 1984 były tworzone miejskie służby porządkowe. Z początku mogły być powoływane tylko w miastach stołecznych takich jak Warszawa, Łódź oraz Kraków. W grudniu 1987 r. ograniczenie to zostało zniesione i w 1988 r. Miejska Służba Porządkowa została powołana w Poznaniu. To właśnie miejskie służby porządkowe były bezpośrednimi poprzedniczkami współczesnych nam straży miejskich.
W roku 1989 zapoczątkowano zmiany ustrojowe państwa, a w 1990 r. powołano samorządy terytorialne. Ustawodawca nałożył wówczas na samorząd gminny obowiązek zapewnienia ładu i porządku publicznego. Współcześnie istotnym wydarzeniem dla funkcjonowania i przyszłości straży miejskiej była inicjatywa samorządowców zrzeszonych w Związku Miast Polskich. I tutaj był bardzo miły okres dla Katowic, a dokładnie 1 marca 1992r. na podstawie zarządzenia ówczesnego Prezydenta Miasta Katowice Jerzego Śmiałka została powołana Straż Miejska w Katowicach., która funkcjonuje już ponad 25 lat.
:źródło: http://www.nowastrategia.org.pl/zarys-historyczny-strazy-gminnych-polsce/
Straż miejska zajmuje się wszystkim, co leży w kompetencjach naszego miasta. Mamy strażników rejonowych, specjalizujących się w ekologii, uczących dzieci bezpiecznych zachowań i tych, którzy dbają o porządek na ulicach.
Obchody Święta Straży Miejskiej w Katowicach